Connecting Story: Volt Nederland

‘We zijn met iets bezig wat nog nooit eerder gedaan is‘

 

Verandering naar een duurzame maatschappij vraagt ook om nieuwe politiek. Voor deze Connecting Story spreken we daarom Laurens Dassen en Marieke Koekkoek van de politieke start-up Volt Nederland, dat onderdeel is van Volt Europa. Laurens is lijsttrekker voor de komende Tweede Kamer Verkiezingen en Marieke staat als vierde kandidaat op deze lijst. Twee jonge, positief gestemde mensen met passie en energie om de wereld te verbeteren. ‘Volt wil die gamechanger zijn. Op Europees niveau.’

 

Het Begin

We zitten in de kelder van het kantoor in Utrecht. De beginnende politieke beweging zit in een oud schoolgebouw, waarin meerdere startups gevestigd zijn. We beginnen met een korte introductie.

Marieke begint: ‘Ik ben opgeleid als jurist op het gebied van internationaal handelsrecht en naast mijn activiteiten voor Volt werk ik als advocaat. Via een krantenbericht kwam ik er in 2017 achter dat er zoiets als een pan-Europese beweging bestond. Toen heb ik iemand daar een berichtje gestuurd met het aanbod ‘Ik kan iets met internationaal handelsrecht, dus als je nog hulp nodig hebt…’ Daar werd heel enthousiast op gereageerd. Ik heb toen eerst meegewerkt aan het Europese beleid over ‘Global Balance’, de wereld in balans en ben in 2019 kandidaat geweest voor de Europese Verkiezingen. Het afgelopen jaar heb ik het Nederlandse beleidsteam gecoördineerd en nu dus kandidaat voor de Tweede Kamer.

Laurens: ‘Mijn afstuderen was in 2011, in de tijd van de financiële crisis. Mijn verwachting toen was dat er veel zou gebeuren bij banken, dus ben ik daar gaan werken. Ik had bijna 7 jaar bij ABN Amro gewerkt, toen ik hetzelfde artikel las als Marieke, dat van Caroline de Gruyter in het NRC over ‘Nieuwe Energie voor Europa’. Het was in de tijd van Brexit, Trump, Forum voor Democratie in Nederland, LePen in Frankrijk, Salvini in Italië, AFD in Duitsland, dus een tijd waarvan ik dacht ‘Waar gaat het heen met de wereld? ‘

‘Toen las ik dus over een jonge, Europese generatie die zowel vanuit Frankrijk, Italië als Duitsland zeiden ‘Wij gaan iets opzetten wat nog niet bestaat, een Europese partij, omdat we zien dat de politiek nationaal blijft terwijl de uitdagingen die we hebben Europees zijn. Dat vond ik zo inspirerend, dat ik me toen heb aangemeld. Ik ben toen met een paar uurtjes begonnen, in het begin met Fundraising en heb daarna Volt in Nederland mee opgericht en mijn baan opgezegd. Dat was een hele grote stap, maar het gaf veel energie om in die periode door het land te reizen, in zaaltjes te staan met soms twee mensen, omdat die twee mensen ook weer enthousiast werden en wilden helpen.’

Politieke Gamechanger

In 2019 heeft Volt voor het eerst met verkiezingen meegedaan, de Europese Verkiezingen, waar uiteindelijk één zetel is behaald voor de kandidaat uit Duitsland, Damian Boeselager.

Laurens vertelt over deze periode: ‘Voor die Europese Verkiezingen hebben we een mooie kandidatenlijst met elkaar gevormd, waarin iedereen zijn of haar rol pakte. Wij hadden natuurlijk heel weinig ervaring en weinig geld om de campagne voeren, maar hadden wel een grote dosis enthousiasme en de wil om wat te veranderen. Met alles wat mis kan gaan bij een startende partij als Volt, ontwikkelen we toch steeds meer een basis organisatie. En ja, er gaat nog steeds van alles mis, maar de ervaring is dat er ook altijd mensen opstaan die het oppakken en verbeteren. Vooral dat geeft mij nog steeds de energie waarvan ik denk ‘Volt kan die gamechanger zijn op Europees niveau’.

Laurens vervolgt: ‘Naast de Duitse zetel in het Europees Parlement hebben we inmiddels zo’n 40 lokale vertegenwoordigers in Italië, Bulgarije en in diverse steden in Duitsland als Bonn en München. In Nederland zitten we nu in een hele spannende fase want we gaan richting de Tweede Kamerverkiezingen. Het is onze eerste nationale verkiezing en met de corona maatregelen is het als nieuwe, onbekende partij in Nederland best een uitdaging om zichtbaar te worden.’

Online Campagne

Vanwege corona wordt de campagne voor de komende verkiezingen vooral via social media gevoerd. En alle 25 lokale teams die de backbone van Volt Nederland op dit moment vormen, doen mee.

Laurens: ‘Als je al die vrijwilligers ziet met wat ze doen en hoeveel energie en enthousiasme daar in zit, ben ik ervan overtuigd dat Volt daarop draait.’

Marieke: ‘Iedere kandidaat en iedereen die meehelpt aan Volt, heeft door corona veel meer social media-uren dan daarvoor. Waar je normaal gesproken op een plein zou gaan staan om met mensen te praten gebruik je nu alle social media platformen. Dat is voor velen nieuw, ook voor mij, en ik merk dat ik best wat mensen online tegenkom die zich ook afvragen ‘Wat gebeurd er allemaal met de wereld?’. Ik heb gemerkt dat je online goede interactie kunt hebben en nieuwe organisaties en contacten kunt opdoen, ondanks dat het veel leuker is mensen meer persoonlijk te spreken.

Wat ik hierbij ontdekt heb is dat er bijvoorbeeld op het gebied van duurzame landbouw veel organisaties bestaan die een combinatie van belangen willen. Die opkomen voor de belangen van een boer en tegelijkertijd zeggen ‘We willen dat op een duurzame, circulaire manier doen’.  En dat er veel organisaties zijn die al lang hebben nagedacht over hoe ze die transitie zouden kunnen doen en hoe ze zoveel mogelijk mensen hierin kunnen meenemen. Ik denk zelfs dat wanneer ik op de traditionele manier met de campagne bezig zou zijn, ik misschien wel minder in contact zou zijn gekomen met dit soort organisaties, omdat ik niet uit die sector kom. Dus digitaal gaan opent ook je wereld.’

Waardengedreven Verandering

Het verkiezingsprogramma van Volt staat vol duurzame ambities, maar om deze ook echt waar te gaan maken heb je iedereen in de maatschappij nodig. Hoe zien jullie dit voor je?

Laurens deelt zijn ambities: ‘Ik denk dat het heel belangrijk is dat je als politicus heel actief met diverse mensen en organisaties in gesprek gaat en blijft, om te zorgen dat je goed je werk kunt doen. Als politicus is het jouw taak om op te halen wat deskundigen weten en welke overtuigingen de mensen hebben die in ‘het werk werken’. Dat zijn de echte experts. Je moet ervoor zorgen dat die een stem hebben, meer niet. Je moet niet zelf het wiel gaan uitvinden, want over veel dingen is al lang goed nagedacht, maar zorgen dat die ideeën ook wijdverbreid worden.

Om de mensen die voor je gekozen hebben goed te kunnen blijven vertegenwoordigen, zul je continu met de tijd mee moeten gaan, je eigen horizon moeten verbreden en je moeten afvragen ‘Wat gebeurt er? Wat moeten we veranderen?’. Ik hoop daarom dat mensen niet alleen op standpunten in een verkiezingsprogramma stemmen, maar vooral een partij kiezen vanwege de waarden waar ze voor staan en de manier waarop ze zich hiervoor organiseren. De gedrevenheid op waarden die ik bij Volt leden zie, geldt volgens mij ook voor veel andere organisaties. Je bij zo’n organisatie aansluiten en je kernwaarden opvolgen is altijd veel krachtiger dan wat welke politicus dan ook zou kunnen doen.‘

Het Grotere Plaatje

Volt omschrijft zichzelf als een progressieve partij, die verandering wil naar een duurzame en inclusieve economie. Maar veel bedrijven en organisaties zijn succesvol geworden in de ‘oude economie’. Hoe wilt Volt deze organisaties meenemen?

Laurens: ‘Laatst zei een ondernemer tegen me: ‘Eén van de grote uitdagingen waar ik tegenaan loop is de continue verandering van wetgeving. Als ik ergens bij gebaat zou zijn, dan zou het zijn dat ik voor de komende 10-20 jaar weet waar ik naartoe moet werken. Je hebt dan richting om te ondernemen, want investeringen moet je wel weer terug verdienen.’ Laurens denkt dat daar de rol van de politiek zit: ‘Zorgen dat je voor de langere termijn richting geeft waar we als samenleving naar toe willen. Ik denk dat je op die manier mensen mee kunt krijgen in die verandering.’

Marieke vult aan: ‘Zeker, je moet het grotere plaatje blijft schetsen en problemen in huidige wetgeving niet laten oplossen door individuele bedrijven en organisaties. Het is natuurlijk niet proportioneel als je tegen één of enkele bedrijven zegt: ‘Voor jullie gaan betere belastingregels gelden dan voor de rest van Europa’. Je wilt voor heel Europa één regel, een gelijk speelveld. Ik zie dat er zowel bij grote als bij MKB bedrijven allemaal mensen werken met veel welwillendheid en goede intenties. Als politicus moet je dan je hoofd boven het maaiveld durven uitsteken en ruimte en mogelijkheden geven aan sectoren waardoor goede, duurzame intenties kans krijgen om te groeien. Want als al jouw concurrenten dezelfde beperking als voorwaarde hebben, dan is het niet erg.’

Democratische Vernieuwing

Volt manifesteert zich ook op de ‘grassroots’-wijze waarop ze zichzelf organiseert en waarop ze in contact en samenwerking met inwoners wil zijn. Wat houdt deze manier van samenwerken in?

Marieke schetst als voorbeeld de ontwikkeling van het Europese en Nederlandse beleid: ‘Ons beleids- en verkiezingsprogramma hebben we met alle betrokken Volt leden ontwikkeld via een ‘Tour d’Hollande’ in 12 steden. In vele ronde-tafel-gesprekken haalden we op ‘Wat associëren mensen met een bepaald onderwerp?’, ‘Waar zijn dingen waar je tegenaan loopt?, Wat zijn dingen die goed gaan? Wat is er nodig?’ En ja, dat was een proces met vallen en opstaan, maar ik denk dat dat wel de kern is, want veel politieke partijen doet dit beleidsvormende proces momenteel erg sturend. En in de uitvoering worden zowel door linkse als rechtse partijen mensen in een passieve setting gehouden door een gedrag waarmee ze eigenlijk zeggen: ‘Je kunt het niet zelf oplossen, je hebt mij nodig … de enige sterke leider… ik ga het even fixen voor je.’ Wat Volt probeert te doen is mensen te faciliteren, waarbij we beginnen met de vraag ‘Wat verwacht je van ons?’

Ook durven we binnen Volt te twijfelen. Wij durven over zoiets moeilijks als kernenergie te zeggen ‘We zijn niet direct voor, maar zijn ook niet direct tegen. Dat voedt onze nieuwsgierigheid waardoor we vragen gaan stellen als ‘Wat zijn nou eigenlijk de risico’s? Welke dingen moeten we meenemen?’ En ja, daar hoort ook bij het gevoel dat mensen hebben.’

Ze vervolgt: ‘Als je bijvoorbeeld naar iets gigantisch kijkt als de klimaatcrisis, dan zie je dat veel mensen daar moedeloos van worden en afhaken. Wat we met Volt echt proberen te doen, is te zoeken naar mensen die niet zo vaak het woord krijgen en het gesprek aangaan. Machteloosheid neem je weg op het moment dat je samen een kleine oplossing bedenkt. Je voelt je ook meteen meer in controle over jouw leven en het apocalyptische einde is dan verder weg. Door deze manier van doen zijn wij veel minder een partij van zenden en veel meer van ophalen. Deze aanpak is volgens mij de bouwsteen voor democratische vernieuwing.’

Van Lokaal tot Europees

Op naar een gelijkwaardige en wederkerige samenwerking tussen inwoners en overheid dus. Zijn er nog meer ambities?

Laurens: ‘Zeker. We wachten niet af totdat we wat vanuit de Tweede Kamer kunnen doen, maar zijn nu al actief met sociale innovatie op lokaal niveau. En mochten we na 17 maart (2021, red.) daar een plek hebben, dan blijven we het samen doen met de hele Volt organisatie en iedereen die mee wil doen. Ik zou dan graag willen kijken hoe we dat verder in Nederland kunnen organiseren.

Ook zou ik graag kijken hoe we in Europees verband samenwerking en uitwisseling van best-practices kunnen krijgen, want we moeten niet alleen vanuit Nederland blijven redeneren. Zo hebben bijvoorbeeld Volt en Voters-without-Borders elkaar gevonden omdat we het beiden belangrijk vinden dat er meer grensoverschrijdende politiek komt. Wanneer we de kennis en ervaring die er al is kunnen samenbrengen, kunnen we het nog beter benutten om uitdagingen aan te gaan. We zijn als Volt dus altijd op zoek naar nieuwe relaties en partnerships en hopen een mooi platform te bouwen waar we in heel Europa met elkaar in contact kunnen komen om samen aan een toekomst te bouwen.’

Hij concludeert: ‘We zijn met iets bezig wat nog nooit eerder gedaan is.’

 

Meer weten over Volt?

Kijk hier voor Volt Nederland

Of hier voor Volt Europa.